Ths. Phạm Phú Hưng
Ks. Trương Thị Cẩm Vân

Công ty Cổ phần Vật tư Kỹ thuật Nông nghiệp Bình Định (Công ty) tiền thân là một Doanh nghiệp Nhà nước,được thành lập từ tháng 01/1976. Trước nhu cầu phân bón phục vụ cây trồng ngày càng tăng, nhất là các loại phân bón hỗn hợp N, P, K mang lại năng suất và hiệu quả cao cho cây trồng trong sản xuất nông nghiệp nên từ năm 2004, Công ty đã đầu tư xây dựng Nhà máy Phân bón Long Mỹ chuyên sản xuất phân bón NPK hiệu Mặt Trời với công suất 50.000 tấn/năm và đưa vào hoạt động năm 2005. Đến năm 2017, Công ty tiếp tục đầu tư xây dựng dây chuyền tự động hóa hiện đại để sản xuất phân bón NPK và phân đơn thương hiệu Mặt Trời Mới với công suất 100.000 tấn/năm.

Chức năng, nhiệm vụ chính của Công ty là nhập khẩu các loại phân bón chất lượng cao và sản xuất phân bón NPK Mặt Trời Mới, cung cấp cho nông dân trong tỉnh Bình Định và trên toàn quốc. Phân bón Mặt Trời Mới hướng vào khách hàng và thị trường nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Chính sách của Công ty là: “Luôn thỏa mãn yêu cầu của khách hàng, chất lượng sản phẩm cung cấp luôn đảm bảo và ổn định, giá cả hợp lý, giao hàng đúng hẹn và kịp thời” và khẩu hiệu là: “MẶT TRỜI MỚI – NIỀM MONG ĐỢI CỦA NHÀ NÔNG”. Chính vì lẽ đó sản lượng sản xuất, kinh doanh phân bón bình quân hàng năm là 120.000 tấn, doanh số trên 700 tỷ đồng.

Trong quá trình phục vụ nông nghiệp, nông thôn của tỉnh Bình Định, Công ty đã tham gia tích cực vào việc thực hiện chỉ đạo xây dựng “Nông thôn mới”, “Cánh đồng lớn” của UBND tỉnh, của Sở Nông nghiệp và PTNT, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị thông qua xây dựng “Cánh đồng lớn”. Công ty đã cung ứng phân bón chuyên dùng cho lúa, phục vụ sản xuất cho các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh với phương thức liên kết với các HTX sản xuất nông nghiệp, đồng ý ứng trước phân bón cho nông dân và cho nợ tiền hàng trong vòng 120 ngày không tính lãi, để nông dân thuận lợi trong việc đầu tư phân bón chất lượng, giá rẻ, hợp lý; đồng thời Công ty cử chuyên gia và cán bộ kỹ thuật trực tiếp tham gia tập huấn kỹ thuật, theo dõi và tổ chức hội nghị đầu bờ, tổng kết mô hình ở cuối vụ sản xuất. Các mô hình trong chương trình “Cánh đồng lớn” trên địa bàn tỉnh đều đạt năng suất và hiệu quả cao, được các HTX sản xuất nông nghiệp và nông dân đồng tình hưởng ứng. Hằng năm Công ty đã cung ứng trên 10.000 tấn phân bón chuyên dùng cho cây lúa để phục vụ cho “Cánh đồng lớn” trong tỉnh, góp phần tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Doanh nghiệp với các HTX nông nghiệp và nông dân, trực tiếp góp phần vào việc thúc đẩy các địa phương đạt tiêu chí số 10 về thu nhập bình quân đầu người và tiêu chí số 13 về hình thức tổ chức sản xuất có hiệu quả theo Bộ tiêu chí quốc gia về Nông thôn mới.

Cụ thể trong vụ Đông xuân 2019-2020, Công ty đã tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất lúa giống tại HTX Nông nghiệp Nhơn Thọ 2 và Nhơn Lộc 1, TX An Nhơn – Bình Định với quy mô diện tích 600 ha (HTX NN Nhơn Thọ 2 sản xuất 350 ha, HTX NN Nhơn Lộc 1 sản xuất 250 ha). Chuỗi liên kết sản xuất lúa giống gồm các bên như sau: Nhà nông (xã viên), HTX Nông nghiệp, Công ty Cổ phần Vật tư Kỹ thuật Nông nghiệp Bình Định, Công ty sản xuất kinh doanh giống (Tổng Công ty Giống cây trồng Thái Bình; Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương tại Quảng Nam), nhà khoa học và chính quyền địa phương.

HTX Nông nghiệp và xã viên là người tổ chức sản xuất và sản xuất lúa giống; chính quyền địa phương từ tỉnh đến huyện, xã hỗ trợ chính sách; Công ty sản xuất kinh doanh giống cho mượn giống và tiêu thu sản phẩm lúa giống. Riêng Công ty Cổ phần Vật tư Kỹ thuật Nông nghiệp Bình Định đã tham gia vào chuỗi liên kết với 2 dòng sản phẩm Phân bón Mặt Trời Mới chuyên dùng cho cây lúa gồm: MT01, MT02 và Lúa 1-2, Lúa 3 với phương thức là cho mượn đủ số lượng phân bón theo định mức cho 1 ha trong 4 tháng, hỗ trợ chi phí vận chuyển phân bón đến trụ sở HTX, lãi vay ngân hàng,… (tổng các khoản là tương ứng đầu tư 25,2% chi phí sản xuất cho 1 ha lúa giống) và từ đầu vụ đã cử cán bộ kỹ thuật, chuyên gia đến từng HTX để tập huấn cho nông dân tham gia xây dựng Cánh đồng lớn về kỹ thuật canh tác lúa giống, hướng dẫn sử dụng Phân bón Mặt Trời Mới và cuối vụ Hội nghị đầu bờ, tổng kết mô hình.

Tại HTX Nông nghiệp Nhơn Lộc 1 sử dụng bộ sản phẩm Lúa 1-2 và Lúa 3. Với NPK Lúa 1-2 (22-14-7+TE) có thành phần: Đạm (N) là 22%, Lân (P₂O₅): 14%, Kali (K₂O): 7% và vi lượng (TE) gồm Bo: 50 ppm, Kẽm (Zn): 200 ppm, Mangan (Mn): 50 ppm, Đồng (Cu): 50 ppm;và NPK Lúa 3 (18-0-22+TE) có thành phần: Đạm (N): 18%, Lân (P₂O₅): 0%, Kali (K₂O): 22% và vi lượng (TE) như Lúa 1-2. Tại HTX Nông nghiệp Nhơn Thọ 2 sử dụng bộ sản phẩm MT01 và MT02;với NPK MT01+TE (20-14-8+TE) có thành phần: Đạm (N) là 20%, Lân (P₂O₅): 14%, Kali (K₂O): 8% và vi lượng (TE) và NPK MT02+TE (20-0-20+TE) với thành phần: Đạm (N) là 20%, Lân (P₂O₅): 0%, Kali (K₂O): 20% và vi lượng (TE). Với phân bón NPK chuyên dùng cho lúa với thương hiệu Mặt Trời Mới giúp cây lúa ra rễ mạnh, đẻ nhánh khỏe, tăng số chồi hữu hiệu, tăng số bông, đòng to, bông dài, trổ đều, bông nhiều, hạt to, tăng số hạt chắc/ bông, tăng năng suất và chất lượng lúa giống. Tổng lượng Phân bón Mặt Trời Mới đầu tư cho 2 HTX là 292,5 tấn và các khoản Công ty đã hỗ trợ tương ứng tổng kinh phí đầu tư là 3,068 tỷ đồng(gồm vận chuyển phân bón, lãi vay ngân hàng trong 4 tháng).

Ngoài giống tốt, thời tiết thuận lợi, nông dân thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, HTX Nông nghiệp tổ chức, quản lý sản xuất tốt,… thì trong đó chất lượng phân bón và chính sách đầu tư, hỗ trợ hợp lý của Phân bón Mặt Trời Mới đã giúp cây sinh trưởng phát triển tốt và đưa năng suất lúa giống đạt bình quân từ 75,0 – 75,1 tạ/ha, cao hơn năng suất bình quân là 3,45 tạ/ha, tương ứng tăng trên 5% so với năng suất bình quân của địa phương (Trong đó tại HTX NN Nhơn Thọ 2 năng suất đạt 75,0 tạ/ha và tại HTX NN Nhơn Lộc 1 đạt 75,1 tạ/ha). Theo quy đổi để thu mua lúa giống của các Công ty giống thì giá 1 kg lúa giống sẽ trả từ 1,2 – 1,3 kg lúa thương phẩm (bình quân 1,25 kg). Như vậy, hiệu quả kinh tế từ Cánh đồng lớn trong chuỗi liên kết sản xuất lúa giống đã có giá trị tăng thêm khoảng 25% cho xã viên. Vì vậy đã mang lại lãi ròng bình quân trong chuỗi liên kết sản xuất lúa giống tại HTX NN Nhơn Thọ 2 là 31,438 triệu đồng/ha và tại HTX NN Nhơn Lộc 1 là 32,828 triệu đồng/ha. Trong đó, cơ cấu chi phí để sản xuất 1 ha lúa của Phân bón Mặt Trời Mới chiếm 25,2% nên lãi ròng mang lại cho nông dân từ Cánh đồng lớn của Công ty là 4,804 tỷ đồng (trong đó HTX NN Nhơn Lộc 1 là 2,178 tỷ đồng, HTX NN Nhơn Thọ 2 là 2,626 tỷ đồng), lợi nhuận mang lại gấp 1,57 lần so với tổng vốn đầu tư từ Phân bón Mặt Trời Mới. (Bảng 1).

Song song với xây dựng Cánh đồng lớn thì trongnăm 2020 Công ty còn xây dựng mô hình trình diễn tại 10 HTX NN có 20 hộ nông dân tham gia với diện tích gần 10 ha (bình quân 3-6 sào/ hộ) và các loại cây trồng là lúa, lạc, sắn, ớt, cây ăn quả (bưởi da xanh),… và tiếp tục vụ ĐX 2020-2021 triển khai mô hình tại 9 HTX NN khác trong tỉnh, với diện tích 6-7 ha.

Đặc biệt trong vụ ĐX năm 2020-2021, Công ty đã triển khai xây dựng cánh đồng lớn tại 14 HTX NN của các xã đang phấn đấu hoàn thành Nông Thôn Mới nâng cao với diện tích trên 1.000 ha sản xuất lúa giống bằng phân bón NPK chuyên dùng Mặt Trời Mới (trong đó có 2 HTX NN lần đầu tiên tham gia là Hoài Mỹ và Ngọc An – TX Hoài Nhơn).

Ngoài việc liên kết hỗ trợ nông dân thông qua HTX Nông nghiệp thì tại tỉnh Quảng Nam, Công ty còn liên kết với Hội Nông Dân tỉnh để hỗ trợ và tiêu thụ Phân bón Mặt Trời Mới thông qua việc tư vấn khoa học kỹ thuật, tập huấn, hội thảo, xây dựng mô hình trình diễn, tài chính khác,… cho nông dân tại từng cơ sở Hội tại địa phương. Nhờ vậy, sản lượng tiêu thụ Phân bón Mặt Trời Mứi trên địa bàn tỉnh Quảng Nam tăng theo hàng năm.

Tóm lại, với sự liên kết chặt chẽ, minh bạch và hài hòa lợi ích giữa nông dân, HTX Nông nghiệp, chính quyền địa phương và Doanh nghiệp (Công ty Cổ phần Vật tư Kỹ thuật Nông nghiệp Bình Định – Phân bón Mặt Trời Mới và Công ty Giống) đã đảm bảo mục tiêu: Hạ thấp giá thành sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng hạt giống, tăng lợi nhuận. Đặc biệt, sự minh bạch và hài hòa lợi ích giữa Doanh nghiệp, HTX và nông dân sẽ hạn chế những rủi ro như sản lượng lúa giống (nông sản)không dư thừa, hạn chế tình trạng phá vỡ hợp đồng sản xuất, tiêu thụ lúa giống/ nông sản, góp phần thúc đẩy sản xuất theo hướng bền vững, sớm hoàn thành mục tiêu xây dựng Nông Thôn Mới nâng cao tại địa phương./.

Bảng 1. Hiệu quả kinh tế từ Phân bón Mặt Trời Mới trong chuỗi liên kết sản xuất lúa giống vụ ĐX 2019-2020 tại HTX NN Nhơn Lộc 1 và Nhơn Thọ 2 – An Nhơn – Bình Định